'Religieuze rituelen bieden steun na ramp Apeldoorn'

Hilversum (ANP) 8 mei 2009 - Van heinde en verre trokken mensen de afgelopen week naar de plek des onheils in Apeldoorn om te rouwen, te bezinnen en te herdenken. Een bloemenzee getuigt van de massale toestroom. En nog steeds komen mensen naar Apeldoorn. De gemeente verwacht vanavond duizenden bezoekers op het Marktplein die de herdenkingsdienst op videoschermen zullen volgen.

Niet-kerkelijken naar de kerk
De Grote Kerk is in die afgelopen week de bezinningsplek gebleken. Daar branden mensen een kaarsje, zitten ze even stil in een kerkbankje en wordt het gedachtenisboek getekend. “Het overgrote deel van die stroom dagelijkse bezoekers is niet-kerkelijk'', zegt Jan Bos van de Grote Kerk. Niet-kerkelijken die massaal de kerk ingaan om te rouwen, is dat een opmerkelijk fenomeen?

Behoefte aan religiositeit“Dat mensen massaal bloemen neerleggen, zien we ook bij andere rampen'', legt religiewetenschapper Thomas Quartier van de Radboud Universiteit Nijmegen uit. “Maar dat mensen, ook niet-gelovigen, massaal de kerk ingaan, is best opmerkelijk. Door een confrontatie met de dood, geweld en machteloosheid ontstaat er toch een behoefte aan religiositeit, ook in onze seculiere samenleving.”

Kerken onderdeel onze traditie
De behoefte aan religieuze rouwrituelen, zoals kaarsjes branden, is volgens Quartier cultureel bepaald. “De kerken zijn simpelweg onderdeel van onze traditie. Daarin vind je rituelen waar je na zo'n traumatische gebeurtenis op kunt terugvallen. Daar zijn ze ook voor. Of je nou gelovig bent of niet. Die rouwrituelen hoef je niet opnieuw uit te vinden. Je bent immers verdrietig, boos, wanhopig. Dus je hebt steun nodig om die gevoelens te kunnen uiten. Maar dat mensen terugvallen op religieuze rituelen, betekent niet dat mensen ineens weer klassiek religieus worden.'”

Lady Diana en Pim Fortuyn
Het massaal bloemen neerleggen is volgens Quartier een nieuwe vorm van een rouwritueel. “Dat zagen we voor het eerst bij de dood van Lady Diana. In Nederland bij Pim Fortuyn. Ook de stille tocht is er een voorbeeld van. Maar of die beklijft, is maar de vraag. Want een stille tocht gaat nu gepaard met regels over bijvoorbeeld lengte, route en duur en dat overleeft een ritueel meestal niet. Religieuze rituelen zijn robuust. Die overleefden eeuw na eeuw.”

Bron: www.katholieknederland.nl