zaterdag 8 november 2008

“Wat belangrijk is moet wachten”


De man die vele jaren woordvoerder was van paus Johannes Paulus II en Benedictus XVI, Joaquin Navarro-Valls, sprak voor de voorlichters van Nederlandse bisdommen georganiseerd door het Informatiebureau van het Opus Dei.


Je zult maar paus zijn, een tv-station maakt een programma over je en wil je ook even zelf een vraag stellen. 'Waarvoor is de Katholieke Kerk er?' In 35 seconden graag. “Theologen zouden er boeken vol over schrijven”, zegt Joaquin Navarro-Valls. “Maar paus Johannes Paulus II had een heel kort antwoord: het gaat in de kerk om redding.”

Het was les een in kerkelijke communicatie, van de man die van 1984 tot 2006 woordvoerder van het Vaticaan was: je moet voor jezelf duidelijk hebben wat je precies wilt zeggen. “Als dat voor onszelf niet helder is, kunnen we het ook niet uitdragen.”

Navarro-Valls was gisteren in Nederland om zijn ervaring te delen met de woordvoerders van de Nederlandse bisdommen. Vóór 1984 was hij Italiëcorrespondent voor diverse Spaanse media. Bij de persdienst van het Vaticaan kwam hij nooit. “Journalisten willen nieuws en dat kreeg je daar niet.” Als woordvoerder pakte hij dat anders aan. “Belangstelling voor de kerk was er genoeg bij journalisten. Mijn probleem was hoe ik ze voldoende informatie kon geven.”

Hij vertelde over de Poolse paus als de man van het mediagenieke gebaar. Biddend aan de Klaagmuur of op gevangenisbezoek bij de man die hem had willen vermoorden – het waren beelden die de wereld over gingen en boekdelen spraken.

Maar als je in Nederland werkt en jouw bisschop, of jouw kerk, is niet zo mediageniek? “Ook dan zijn er genoeg onderwerpen waarover je iets te zeggen hebt. Probeer de agenda te maken. De publieke opinie is als een lege container; de vraag is wie er iets in gooit.”

Menselijke contacten

Sluit bij het uitdragen van je boodschap aan bij de taal van het medium – tv, radio, krant, sms hebben allemaal hun eigen mogelijkheden en beperkingen. Dat was les twee van Navarro-Valls.

En als mensen het niet willen horen, getuig dan met je levensstijl. Dan kun je vooroordelen wegnemen, zonder nare discussies, zei hij. “Bijna twintig eeuwen heeft de kerk haar boodschap verkondigd zonder de moderne communicatiemiddelen: via het gezin, de liturgie, catechese, onderwijs, maatschappelijke zorg en gewone menselijke contacten. Zo zal het ook blijven gaan.”

“Maar ook in de moderne communicatiesamenleving voelt de kerk zich thuis: in christelijke landen is de meeste persvrijheid'', aldus de voormalige pauselijke woordvoerder.

Aan de bisdomwoordvoerders hield hij onder meer voor: “Maak onderscheid tussen wat dringend en wat belangrijk is. Alles is altijd dringend. Maar als het óók belangrijk is, moet het wachten. Want dan moet je het extra zorgvuldig doen.”

Twintig jaar trok Navarro-Valls dagelijks met Johannes Paulus II op. Hij schrijft nog eens een boek over de Poolse paus, “want in de boeken die er zijn, ontbreekt wie hij echt was als persoon”. Zelf heeft hij de vorige paus drie keer geadviseerd af te treden. “Ja, daar zeg je iets heel belangrijks. Herinner me er over vijf jaar nog eens aan”, zei die dan.

Het is niet goed voor een kerk als mensen te lang op dezelfde post zitten, aldus Navarro-Valls. Daarom vertrok hij zelf als Vaticaanwoordvoerder in 2006, toen Benedictus XVI twee jaar paus was.

Bron: Wim Houtman // Nederlands Dagblad.