Hilversum (Van onze redactie) 18 januari 2009 - Bisschop Gerard de Korte van Groningen-Leeuwarden pleit voor een sterke integratie van verstandelijk gehandicapten in het parochiële leven. Dat doet hij in een gisteren gepubliceerd artikel in het Nederlands Dagblad.
Confronteren
De Korte: "Verstandelijk gehandicapten confronteren ons met onze eigen handicaps en kwetsuren. Ieder mens is uiteindelijk een zondaar en bedelaar die met open handen kan leven van de schenkende en verzoenende liefde van God in Christus. Tegen die achtergrond moeten wij blijven werken aan een inclusieve geloofsgemeenschap. Zoals een moeder van een gehandicapt kind eens zei: 'Een kerk zonder gehandicapten is een gehandicapte kerk'."
Onzichtbaar
Onder inclusieve geloofsgemeenschap verstaat de bisschop een gemeenschap die gehandicapten niet uitsluit maar geheel en al insluit. "De realisatie van een inclusieve geloofsgemeenschap stuit op de weerbarstige praktijk van iedere dag. De meeste mensen met een verstandelijke handicap wonen in instellingen en zijn vaak onzichtbaar geworden. De gemiddelde parochie of kerkelijke gemeente heeft maar weinig ervaring", aldus de bisschop.
Moderne melaatsen
De Korte: "Naast gebrek aan kennis is er veelal ook verlegenheid en onhandigheid. Menigeen schrikt van een verstandelijke handicap. Niet zelden worden verstandelijk gehandicapten ook vandaag nog op afstand gehouden of zelfs als moderne melaatsen behandeld."
Muziek en drama
De Korte ziet beperkingen in de reguliere pastorale praktijk in parochies en gemeenten. "Pastoraat is veelal verbaal ingesteld. Pastoraat voor mensen met een verstandelijke beperking kent de mogelijkheden maar ook de beperkingen van het woord. Andere vormen van communicatie, zoals muziek, beweging en drama, zijn nodig."
Boottocht in Friesland
De bisschop constateert dat in verscheidene plaatsen al gewerkt wordt aan inclusieve geloofsgemeenschappen. "Zo ken ik parochies waar verstandelijk gehandicapten zijn toegelaten tot het kerkkoor of assisteren als misdienaar. (..) In het bisdom Groningen–Leeuwarden ben ik een heel aardig project op het spoor gekomen. Het betreft een jaarlijkse pelgrimsboottocht langs verschillende Friese plaatsen met mensen met een verstandelijke beperking."
Henri Nouwen
Groot voorbeeld voor de bisschop is de Nederlandse rk-priester en psycholoog Henri Nouwen (1932-1996). Jarenlang was hij docent op Amerikaanse topuniversiteiten als Yale en Harvard. Ook schreef hij bestsellers over spiritualiteit. Nouwen verwierf nieuwe spirituele inzichten toen hij zich aansloot bij de Arkgemeenschap Daybreak in Toronto, een leefgemeenschap van mensen met een verstandelijke handicap. Daar had de verbaal ingestelde Nouwen de zorg voor Adam, een meervoudig gehandicapte jongen, met wie een gesprek voeren onmogelijk was.
Confronteren
De Korte: "Verstandelijk gehandicapten confronteren ons met onze eigen handicaps en kwetsuren. Ieder mens is uiteindelijk een zondaar en bedelaar die met open handen kan leven van de schenkende en verzoenende liefde van God in Christus. Tegen die achtergrond moeten wij blijven werken aan een inclusieve geloofsgemeenschap. Zoals een moeder van een gehandicapt kind eens zei: 'Een kerk zonder gehandicapten is een gehandicapte kerk'."
Onzichtbaar
Onder inclusieve geloofsgemeenschap verstaat de bisschop een gemeenschap die gehandicapten niet uitsluit maar geheel en al insluit. "De realisatie van een inclusieve geloofsgemeenschap stuit op de weerbarstige praktijk van iedere dag. De meeste mensen met een verstandelijke handicap wonen in instellingen en zijn vaak onzichtbaar geworden. De gemiddelde parochie of kerkelijke gemeente heeft maar weinig ervaring", aldus de bisschop.
Moderne melaatsen
De Korte: "Naast gebrek aan kennis is er veelal ook verlegenheid en onhandigheid. Menigeen schrikt van een verstandelijke handicap. Niet zelden worden verstandelijk gehandicapten ook vandaag nog op afstand gehouden of zelfs als moderne melaatsen behandeld."
Muziek en drama
De Korte ziet beperkingen in de reguliere pastorale praktijk in parochies en gemeenten. "Pastoraat is veelal verbaal ingesteld. Pastoraat voor mensen met een verstandelijke beperking kent de mogelijkheden maar ook de beperkingen van het woord. Andere vormen van communicatie, zoals muziek, beweging en drama, zijn nodig."
Boottocht in Friesland
De bisschop constateert dat in verscheidene plaatsen al gewerkt wordt aan inclusieve geloofsgemeenschappen. "Zo ken ik parochies waar verstandelijk gehandicapten zijn toegelaten tot het kerkkoor of assisteren als misdienaar. (..) In het bisdom Groningen–Leeuwarden ben ik een heel aardig project op het spoor gekomen. Het betreft een jaarlijkse pelgrimsboottocht langs verschillende Friese plaatsen met mensen met een verstandelijke beperking."
Henri Nouwen
Groot voorbeeld voor de bisschop is de Nederlandse rk-priester en psycholoog Henri Nouwen (1932-1996). Jarenlang was hij docent op Amerikaanse topuniversiteiten als Yale en Harvard. Ook schreef hij bestsellers over spiritualiteit. Nouwen verwierf nieuwe spirituele inzichten toen hij zich aansloot bij de Arkgemeenschap Daybreak in Toronto, een leefgemeenschap van mensen met een verstandelijke handicap. Daar had de verbaal ingestelde Nouwen de zorg voor Adam, een meervoudig gehandicapte jongen, met wie een gesprek voeren onmogelijk was.
