Polen: verkiezingsnederlaag conservatieve katholieken

Hilversum (ANP/Van onze redactie) 22 oktober 2007 ‑ De Poolse katholieke conservatieve premier Jaroslaw Kaczynski heeft bij de vervroegde parlementsverkiezingen van gisteren een zware nederlaag opgelopen. Volgens de exitpolls kreeg het liberale Burgerplatform (PO) van Donald Tusk rond de 44 procent van de stemmen tegenover 31 procent voor Recht en Gerechtigheid (PiS) van Kaczynski.

Kiesdrempel
De ultrakatholieke partij Liga van Poolse Families (LPR), die samen met de radicale boerenpartij de vervroegde parlementsverkiezingen hadden uitgelokt door uit een coalitie met de PiS te stappen, heeft de kiesdrempel van 5 procent niet gehaald.

Katholieke waarden
Polen is gepolariseerd door de 58‑jarige premier Kaczynski. Hij wordt geadoreerd en gehaat. Zijn harde aanpak van corruptie en voormalige communisten, zijn assertieve buitenlandse politiek en zijn nadruk op traditionele katholieke waarden en normen maakten hem niet populair in bepaalde kringen.

Jongeren
Vooral op het arme platteland is de aanhang van Kaczynski en zijn PiS te vinden. De oppositie zocht daarentegen de kiezers vooral in de steden en onder de jongeren. Die gingen massaal naar de stembus.

Gefaald
De premier gaf kort na de eerste prognoses zijn nederlaag toe. Hij zei “tegen een breed front te hebben gefaald'' en beloofde krachtig oppositie te gaan voeren. De opkomst was met 55 procent de hoogste sinds de parlementsverkiezingen van 1989.

Crisis
Het parlement besloot vorige maand, zo'n twee jaar na de vorige stembusgang, zichzelf te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Daarmee moest een einde komen aan een slepende politieke crisis, die veroorzaakt werd door het uiteenvallen van de regeringscoalitie van PiS, de radicale boerenpartij Samoobrona en de LPR.

President
De tweelingbroer van de premier, Lech Kaczynski, is de president. Pas in 2010 staan voor deze functie verkiezingen op de agenda.

aangeleverd door Toon van Dongen