Epifanie

Kort
Het hoogfeest van Epifanie of Openbaring des Heren herdenkt drie belangrijke momenten uit het leven van Jezus: dat Hij als kind aanbeden werd door wijzen uit het Oosten; dat God Hem bij zijn doopsel in de Jordaan zijn Zoon noemde; dat Hij als gast op een bruiloft water in wijn veranderde. Dit belangrijke feest wordt op 6 januari gevierd. In de Nederland rk-kerkprovincie kan het ook gevierd worden op de zondag tussen 2 en 8 januari.

Ouder dan Kerstmis
Het feest Openbaring des Heren ontstond in de 2e of 3e eeuw en is dus ouder dan Kerstmis, dat pas in de 4e eeuw werd ingevoerd. Het was van oorsprong een oosters feest dat de Griekse naam Epiphaneia droeg, dat 'verschijning' of 'manifestatie' betekent. Epifanie herdacht oorspronkelijk alleen de doop van Jezus in de Jordaan. In de evangeliën staat dat bij die gebeurtenis sprake was van een goddelijke openbaring: de Heilige Geest daalde als een duif op Jezus neer en God de Vader sprak tot Hem: 'Gij zijt mijn Zoon, mijn veelgeliefde' (Marcus 1:11).

Andere openbaringen
In sommige kerken uit de oudheid werden op Epifanie ook andere manifestaties van Christus’ godheid herdacht, zoals de Aanbidding der Wijzen en het wijnwonder op de Bruiloft van Kana. Ook de geboorte van Christus als de eerste verschijning van Gods incarnatie was erin vervat, maar daar werd minder aandacht aan besteed.

Drie-eenheid
In de orthodoxe en katholieke kerken van de oosterse ritussen is de Doop des Heren het centrale thema van Epifanie gebleven. Daar wordt het gevierd als de eerste manifestatie van God als Drie-eenheid. Het feest wordt er ook wel Theofanie genoemd, van het Griekse theophaneia ('godsverschijning').

Driekoningen
De kerken van het Westen namen Epifanie in de 4e eeuw van de oosterse zusterkerken over, maar dan wel in gewijzigde vorm. Het geboortefeest van Christus werd afzonderlijk gevierd en wel op 25 december, de datum van het heidense winterzonnewendefeest. De Kerk van Rome maakte van Epifanie vooral het feest van de Aanbidding der Wijzen. In de Middeleeuwen vertelde een legende dat die wijzen of magiërs de gedaante hadden van drie oosterse koningen: Caspar, Melchior en Balthasar.

6 Januari
Het is niet bekend waarom Epifanie zowel in west als oost op 6 januari gevierd wordt. Aan de oosterse datering zou een ingewikkelde niet meer te achterhalen kalenderberekening ten grondslag hebben gelegen, die samenhing met de paasdatum. In het westen was 6 januari de afsluiting van de heidense midwintercyclus van dertien dagen. Zoals Kerstmis in de plaats kwam voor het zonnewendefeest, zo zou Driekoningen de plaats hebben ingenomen van de zogeheten Dertiendag.

Drie verschijningsmomenten
Dat de westerse versie van Epifanie vooral in het teken stond van de Aanbidding der Wijzen, neemt niet weg dat de teksten van de Latijnse liturgie ook altijd verwezen hebben naar de Doop des Heren en de Bruiloft van Kana. Door de liturgische vernieuwingen van de vorige eeuw is de theologische rijkdom van Epifanie hersteld. Het tegenwoordige hoogfeest viert de mysterieuze verschijning van de mensgeworden God aan de wereld aan de hand van de drie genoemde verschijningsmomenten. Hieronder volgt een korte bespreking van die momenten.

Aanbidding der Wijzen
In de aanbidding van de wijzen uit het Oosten ziet de Kerk de vervulling van de profetie van Jesaja: ‘Sta op, word licht, Jeruzalem! De Heer zal zijn licht doen stralen in Jeruzalem, zodat de heidenvolken er heen zullen optrekken’. Volgens het christelijk geloof is de goddelijke liefde inderdaad verschenen in Jeruzalem en wel in de persoon van Jezus. Het evangelie van Matteüs meldt dat enkele heidense magiërs uit het oosten op basis van een joodse profetie een ster achterna reizen die in Bethlehem bij Jeruzalem bleef stilstaan. Als zij bij de kribbe zijn gearriveerd, aanbidden zij het Kerstkind. Volgens de Kerk vertelt dit verhaal dat de God van Israël alle volkeren van de wereld tot zich geroepen heeft. Jezus is niet alleen de Verlosser van Israël maar van de gehele mensheid, zo luidt de boodschap van Epifanie.

Doop van Jezus
In het verhaal van Jezus' doop door Johannes de Doper wordt de ware identiteit van de zoon van Jozef en Maria onthuld: Jezus is de Messias, de Gezalfde van God. 'Nadat Jezus gedoopt was, steeg Hij terstond uit het water. En zie, de hemel opende zich en Hij zag de Geest van God op Hem neerdalen in de gedaante van een duif. Een stem uit de hemel sprak: Dit is mijn veelgeliefde Zoon in wie Ik welbehagen heb' (Matteüs 3:16,17). Ofschoon de Doop des Heren in de westerse rk-liturgie een wezenlijk onderdeel van Epifanie uitmaakt, heeft dit goddelijk verschijningsmoment toch ook een eigen feestdag gekregen. Normaliter vindt dit feest op de eerste zondag na 6 januari plaats. Als Epifanie echter verplaatst wordt naar een zondag tussen 1 en 9 januari en deze zondag samenvalt met 7 of 8 januari, wordt de Doop des Heren op de daarop volgende maandag gevierd. Met dit feest wordt de liturgische Kersttijd afgesloten.

Bruiloft van Kana
In de eucharistieviering van de zondag na het feest van de Doop des Heren wordt het verhaal van de Bruiloft van Kana voorgelezen. Dit verhaal staat in het Johannes-evangelie, hoofdstuk 2, verzen 1-12. Jezus was in het dorp Kana in Galilea te gast op een bruiloft. Toen daar de wijn opgeraakt was, veranderde Hij op verzoek van zijn moeder Maria water in wijn. 'Zo maakte Jezus te Kana in Galilea een begin met de tekenen en openbaarde Hij zijn heerlijkheid. En zijn leerlingen geloofden in Hem.' Wijn is in de Bijbel het symbool van de hemelse vreugde; water is onder andere het symbool van de aardse werkelijkheid. De betekenis van Jezus' wonder is dat Hij het aardse verheft tot het goddelijke; het sterfelijke onsterfelijk maakt. In die zin is de Bruiloft van Kana een voorafspiegeling van het mysterie van Pasen.

EPIFANIA DI SEÑOR òf FIESTA DI TRES REI

Promé Lektura : Isaias 60, 1- 6
Salmo : Salmo 72, 1-2. 7-8. 10-11. 12-13
Di dos Lektura : Efesionan 3, 2-3a, 5-6
Evangelio : Mateo 2, 2-12

Nos ta selebrá festividat di Epifania di Señor: manifestashon di Señor na tur pueblo. Un selebrashon solèm i espektakular na Oriente, i no ménos mester ta den Iglesia i realidat di Oksidente. Dikon? Ni mas ni ménos pasobra, fe kristian, ta un legado di kasi binti siglo. Un herensia ku, riba anochi di nos historia, a sa di iluminá i duna koló ku e strea di fe, na arte, pintura, sosiedat, muzik i a diseñá e forma pa kapta i komprondé bida mes.
Ta p'esei mes, Epifania, tin vigensia total mei mei di nos. Dilanti di esnan ku no ta atmití ningun tipo de manifestashon religioso, nos ku ta kristian, lo duna motibu di nos fe; nos lo pone nos mes riba kaminda; nos lo sigui e strea di fe –i no di e korto sirkuitonan ideológiko -; nos ta alsa bista na mas altura di nos mes pa risibí e lus ku ta baha di shelu i duna nos mes kuenta ku Dios ta sigui bibu, aktivo, komprometí ku kousa di hende.
*Hesukristu, awe manera den tal tempu, ta dal den hopi “Herodes” kende su presensia ta molostiá nan. Nan ke un reino na nan antoho; sin mas étika ku bienestar partikular òf e simpel estétika; ku pensamentu úniko i sin mas referensia ku e nihilismo puru i duru, pragmatismo òf humanismo.
*Hesukristu, awe manera den e tempu ayá ta sigui di ta skondí pa wowo di hopi poderoso, i ta sigui siendo deskonosí pa miónes di hòmber i muhé ku, leu di e suseso di su Nasementu, ta spera ku un hende lo hiba un palabra pa nan, un referensia di Hesu Kristu. Ta nos lo ta e “Epifania” di Dios den mundu?
Nos mester ta “Epifania” den e sirkulo ku nos ta move. Tin hopi di nos hendenan ku ta lubidá e amor ku Dios tin pa nan. Laga nos kombibí ku nos famianan na kende e “herodesnan ” nobo di konsumo, di kosnan mundano , materialismo òf di aparensha, tabata por ku e Yu chikí ku nan tabatin den nan kurason. *Nos lo ta kapas di haña e strea ku ta kondusí nos, huntu ku esnan ku mas nos stima, na entrada di e Portal di Bètlehèm?
*Nos lo ta Epifania òf nengashon di Dios? Nos lo ta manifestashon òf opstákulo di su presensia? Nos lo duna bida òf nos ta destruyé ku nos timides apostóliko? Interogante ku, riba e dia aki di Tres Rei, ta eksigí un kontesta di nos.
Nos ta gusta e dia di Epifania pasobra, entre otro kosnan, e Magonan no a keda na porta di e palasio di Herodes; pasobra nan tabata sa di distinguí entre bon i malu; entre traishon i bondat; entre strea i wowonan eksesivamente iluminá pa medio di maldat, ... den Herodes. Nan a preferá di konfia i sigui e lus di fe, e lus di Dios asta ku riesgo di ser konsiderá komo hende bobo. I, ora nan a regresá nan reino, leu di haña nan mes ruiná, a enrikesé nan mes poniendo Dios riba tur kos.
Laga nos tambe habri nos kurason. Laga nos sinti presensia di e Niño den kueba di nos alma. Laga ku e strea di fe sigui guia nos riba kaminda di nos bida i ku, na final, nos por ofresé Señor tur loke nos ta i tin.
Felis manifestashon di Dios na tur pueblo! Laga nos ta Epifania!

SANTA MARIA, MAMA DI DIOS

Promé Lektura : Numbernan 6, 22-27
Di dos Lektura : Galatanan 4, 4-7
Evangelio : Lukas 2, 16-21

Kerido amigunan: Felis Aña Nobo!
Nos ta laga atras tur loke a forma opstákulo pa nos, ku a produsí insatisfakshon personal òf sosial pa nos i ku e promé kompasnan di Aña 2009, nos ta habri un poko portanan di nos bida pa speransa, pa fe i amor di Dios ku nos ta selebrando den sombra di Bètlehèm.
Santa Maria Mama di Dios, ta poné riba e promé dia di e aña ku a kaba di kuminsá, komo garantia i komo protektor di e 365 dianan aki. Teniendo, asina gran SER na entrada , nos no por enfrentá e promé meternan di e aña aki ku pensamentu pesimista òf kargando erornan di lunanan ku a pasa.
Santa Maria, Mama di Dios, ta kompañá nos riba tal biahe , riba dia ku nos tur, ku kèlki den man, ta brinda pa un mundu nobo, pa un famia mihó, pa amigunan ku no ta defroudá, pa un Iglesia mas santu i bon.
Pero ... ta únikamente deseo ? E sintimentunan aki lo ta fuertemente ankrá na nos deber di kristian òf únikamente sostené pa beheit pasahero di un anochi? Santa Maria, Mama di Dios, ta yuda nos i ta kombidá nos pa kuminsá e Aña Nobo aki ku bon pia. i si ta Aña Nobo, mester kita tambe e 12 páginanan ku nos a bin ta pasa den lunanan anterior:
Ban laga atras e página di tristesa. Kontemplando kara di Hesus, nos ta yamá pa disfrutá di bida. Un goso ku lo ta bon i eterno si nos hasié ku yudansa di nos fe. Dios a bini komo Señor di alegria.
- Ban laga atras e página di odio. Nos tur, na algun momento, a hisa hacha di guera den vários sirkunstansia i pa diferente motibu. E Reina di Pas, la Bírgen Maria, ta kòrdá nos ku komo kristian nos mester ta ponedó di pas i no sembradó di guera.
- Ban laga atras página di renkor. No ta bon pa akumulá mal momentu ni mal eksperensia. Laga nos rekordá kosnan bon i stimulá esakinan. Laga nos lubidá loke ta malu i drenta sin reserva den e Aña Nobo aki.
- Ban laga atras página di duda. Resien Kardinal de Sevilla a afirmá “un mundu sin fe ta para kaba na nada”. Laga nos gara na Dios. Kere únikamente den hende, den progreso i siensia, no ta sigurá nos di nada ni ta fasilitá mashá kos.
- Ban laga atras página di superfisialidat. Laga nos ta mas profundo. Si Dios a laga shelu pa TA ku hende, pa medio di bira hende e mes, kon nos no ta bai den kontra prestashon, pa laga nos paraisonan chikí pa konosé E mas i mihó?
- Ban laga atras página di kobardia. Un kristian ku no ta duna testimonio ta manera un skorsten ku ta dòrna un kas pero ku for di kua, nunka huma ta sali, ta laga mira ku ta eksistí poko kalor i ku kasi no tin kandela paden di e kas. Ta ora pa nos laga lòs e kapa di bèrgwensa apostóliko. Ser kristian ta nifiká komprometé nos mes ku fe, ku Kristu e 12 lunanan benidero.
- Ban laga atras página di nos defektonan. No ta sufisiente TA konsiente di nan; nos no por defendé nos mes bisando :“ ta ser humano nos ta i tur hende ta faya”. Un aña nobo ta oportunidat nobo ku Dios ta duna nos pa skirbi di nobo un istoria di speransa, di amor, ilushon i di alegria ku pèn di nos fe.
- Ban laga atras página di ingratitut. Laga nos ta mas gradesidu. Laga nos rekonosé, esnan ku ta rondó di nos òf ku ta traha huntu ku nos, detayenan chikí ku nan ta brinda nos kada dia.
- Ban laga atras página di violensia. Ku nos palabranan sea mas agradabel; ku nos aktitut por ta mas konstruktivo; ku nos krítika ta mas ophetivo ku ménos interes personal. Ku terorismo pronto lo ta un punto skur, pero den nos memoria.
Nos lo por a laga hopi mas página atras di loke tabata aña bieu , por lo tantu, laga nan sirbi nos pa mehorá den e presente 2009 ku nos ta drenta.
Ku Santa Maria, Mama di Dios, e muhé ku tabatin tur kos, lo yuda nos pa komprondé ku Dios, nos lo por tin TUR KOS den e aña presente ku awor nos ta inougurá. Sin Dios hende ta kore riesgo di hinka su mes den un túnel sin tempu ni salida. Ku Dios, ku e grasia i beyesa di Maria, nos por enfrentá e próksimo lunanan no únikamente ku bon deseo (ku por ta wardamentu sin ningun base) i sí ku e konvikshon di ku Dios ta kompañá nos na midí ku nos ta kapas pa lucha i traha pa pas, fraternidat i felisidat den e mundu ku ta toka nos na biba riba.

¡FELIS AÑA NOBO KU SANTA MARIA!

Bodar: homohuwelijk afwijzen is opkomen voor de natuur

Hilversum (Van onze redactie) 29 december 2008 - Priester en wetenschapper Antoine Bodar valt paus Benedictus XVI bij in diens pleidooi voor een ‘ecologie van de mens’ die bestaat uit een strijd voor ‘geordende seksualiteit’ en tegen het homohuwelijk en de autodestructie van de mens. Bodar: “Ongeordendheid is niet de maat en niet de orde. Hier kan beslist niet gesproken worden over gelijkwaardigheid en al helemaal niet over gelijkheid.”

Zelfvernietiging
De paus kreeg vorige week wereldwijd veel kritiek nadat hij in een kersttoespraak de redding van de regenwouden had verbonden met de bescherming van een ander – en volgens hem belangrijker – onderdeel van de ‘natuurlijke orde’: het huwelijk tussen man en vrouw waaruit op natuurlijke wijze nieuw leven kan voortkomen. Benedictus keerde zich tegen het zogeheten ‘homohuwelijk’, gender en transseksualiteit. Die zouden instrumenten zijn van de zelfvernietiging van de mens.

Opkomen voor de natuur
Bodar sloot zich gisteren in zijn homilie in de Friezenkerk in Rome aan bij de woorden van de paus. “Waarom leren we nu wel – breed gedragen in de natuurlijke opinie – het opkomen voor de natuur; want die blijkt niet zo maar maakbaar. Maar waarom zouden we dan niet willen leren – wij zijn toch als mensen deel van die natuurlijke orde – dat ook wij zouden moeten pogen (we kunnen het werkelijk proberen) te leven naar de natuurlijke orde”, hield hij zijn toehoorders voor.

Afdwalen van natuurlijke orde
Bodar gaf de katholieke leer weer die zegt dat de goddelijke ‘en daarmee door Hem bedoelde natuur’ is: “Man en vrouw schiep Hij hen, opdat zij samen zouden zijn en opdat hun vruchtbaarheid niet zou worden uitgesloten”. Het ‘homohuwelijk’ noemde Bodar “het afdwalen in breed aanvaarde politieke en maatschappelijke zin van de natuurlijke orde van het enige echte huwelijk – zonder vervuiling van taalgebruik, hoezeer ook omhelsd in bepaalde landen van West-Europa – het huwelijk tussen man en vrouw”.

Ongeordendheid niet gelijkwaardig
“Hoe dan ook om te gaan met die ongeordendheid die zich tevens in de natuur voordoet?”, vroeg Bodar zich af, kennelijk verwijzend naar homoseksualiteit. “Dit voorlopig vooral te weten als begin: Geordendheid is de maat en de norm, ongeordendheid is niet de maat en niet de orde. Hier kan beslist niet gesproken worden over gelijkwaardigheid en al helemaal niet over gelijkheid”, zei Bodar, zelf iemand met een homoseksuele voorkeur.

Kuisheid
De Overlevering leert volgens de katholieke catechismus dat ‘homoseksuele daden intrinsiek ongeordend zijn’ en ‘in strijd met de natuurwet’. Diepgewortelde homoseksuele neigingen zijn volgens de kerkelijke leer ‘objectief ongeordend’. Daarom leert de Kerk dat homoseksuele mensen tot kuisheid zijn geroepen.

Kinderen ‘nemen’
Met de paus keerde Bodar zich in zijn homilie ook tegen abortus en andere vormen van kunstmatige gezinsplanning. “Kinderen zijn geen zaken die geaborteerd kunnen worden of al naar de wens kunnen worden ‘genomen’.” Wij krijgen geen kinderen voor ons zelf, hield Bodar de kerkgangers voor. “Hoe zeer wij ook van hen mogen genieten of zorgen om hen hebben. Wij vervullen in onze roeping van mens zijn in enen het noodzakelijke nageslacht. Ook in onze dagen blijft nageslacht noodzakelijk.”

Belerend
Bodar hield zijn homilie op het kerkelijke feest van de Heilige Familie. Dat in 1920 voor de hele Kerk ingevoerde feest is volgens hem door de Voorzienigheid bedoeld. “Al is het een enigszins belerend feest vanuit de Kerk en zo eniger mate moralistisch, waarvan wij stellig in deze aanvangende eenentwintigste eeuw helemaal niet gediend wensten te zijn”.

Bron: www.katholieknederland.nl

Karta di un yu na tur mayor na mundu

--No grita mi
Mi ta respetá bo ménos ora bo hasié. I bo ta siña mi tambe grita i ami no ke hasié.
-- Trata mi ku amabilidat i kordialidat igual ku bo amigunan
Ku nos ta famia, no ta nifiká ku nos no por ta amigu.
--Si mi hasi algu malu, no puntra mi dikon mi a hasié. Tin biaha, mi mes no sa.
--No bisa mentira dilanti mi, ni pidi mi pa mi bis’é pa bo (maske sea pa saka bo di un pèrta). Bo ta sòru pa pèrdè fe den loke bo ta bisa i mi ta sinti mi malu.
-- Ora bo kiboká den algu, atmitié
Lo bo mehorá mi opinion di bo i lo bo siña mi tambe atmití mi erornan.
No kompará mi ku ningun hende, spesialmente ku mi rumannan
-- Si bo laga mi parse mihó ku otronan, un hende ta bai sufri (i si bo ya laga mi parse pió, anto ami lo ta esun ku ta sufri).
Laga mi mes balorá mi
-- Si bo hasi tur kos pa mi, ami lo no por siña.
No semper duna mi órden
Si na lugá di ordená mi hasi algu, lo bo a pidi mi, lo mi a hasié mas rápido y mas na gustu.
--No kambia di opinion asina vários biaha tokante di loke bo mester hasi
Disidí i mantené e posishon ei.
-- Kumpli ku promesanan, bon òf malu
Si bo primintí mi un premio, duna mi esaki, pero tambe si e ta un kastigu.
-- Trata na komprendé mi i yuda mi
Ora mi konta bo un problema no bisa mi: "esaki no tin importansia..." pasobra pa mi si e tin.
-- No bisa mi pa hasi algu ku abo no ta hasi
Lo mi siña i hasi semper loke bo ta hasi, maske bo no ta bisa mi. Pero nunka lo mi hasi loke bo ta bisa anto no ta hasié.
-- No duna mi tur kos loke mi pidi bo
Tin biaha, únikamente mi ta pidi pa mira kuantu mi por risibí.
--Stima mi i bisa mi esaki
Ami ta gusta skucha bo bisa, maske abo no ta kere ta nesesario bisa mi esaki.

FIESTA DI SANTA FAMIA

Promé Lektura : Sirag 3, 2-6. 12-14
Salmo : Salmo 128, 1-5
Di dos Lektura : Kolosa 3, 12-21
Evangelio : Lukas 2, 22-40


Famianan kasi semper ta den krísis, pasobra e problemanan ta frekuente. Algun biaha divorsio, otro ta tratonan malu, otronan ta e yunan. Algun biaha e mayornan ta keha di nan yunan, i e yunan ta keha di nan mayornan. Asina ta ku semper tin krísis. Lokual no ta nada nobo. Dos siglo promé ku Kristu, tambe tabatin problemanan pa kousa di modernisashon, di helenisashon di Palestina. Ben Sirag ta rekurí na e tradishon pa sostené famia i idealnan hudiu. E konsehonan di e noble ansiano aki, na distanshanan salbá, tambe ta sirbi pa nos dianan: mas rèspèt, mas atenshon, mas kariño di yunan pa ku nan mayornan i di esakinan pa nan yunan. Awe nos ta selebrá fiesta di santa famia, nos ta selebrá un hecho di salbashon, Hesus ta nase di un muhé i ta kombibí den un famia... ehemplar. Hosé ta sumamente respetuoso ante e misterio di su esposa. Maria ta responsabel ante boluntat di Dios ku a skoh’é pa ser mama di Hesus. I e mucha ta biba den obediensia. Esaki si, semper riba e base di ku tin ku obedesé Dios promé ku hende.

E famia kristian.
Pablo ta pone famia den e marko di Iglesia universal. Famia ta bini na ser manera un iglesia chikí, manera un parokia òf un diósesis den miniatura. De esta suerte la moral familiar, e estilo di bida den un famia kristian, no ta mas ku e moral kristian, loke ta sali di eksigensianan di evangelio. Den tur kaso, famia, parokia, diósesis, iglesia universal, lo berdaderamente importante ta amor: "riba tur kos, amor, ku ta vínkulo di unidat konsumí". I siertamente amor ta e klave, pasobra sin amor, inkomprenshon, egoismo, intoleransia, loke ta bisia i ta pone kombibensia familiar i sosial den krísis.

Santifiká nos den famia.
Si nos kristiannan ta buska santidat, nos lo tin ku hasié den famia, komo ku nos tin ku hasié tambe na trabou i den hasimentu di nada, den bida públiko i den priva. Pero, ku tur esaki, famia ta ofresé mayor oportunidat i mas posibilidat, tur biaha ku ta trata di un grupo chikí den kua nos por konosé nos mes i konfia nos mes. Di einan su importansia pa un saludabel sosialisashon. Den seno di una famia a santifiká Hesus y Hosé y Maria. I nan santidat bien por sirbi nos di pouta. Pero, riba tur kos, e ta sirbi nos di speransa i ta hasi nos aspirashon posibel. Pasobra den un famia, den Santa Famia, Hesus ta ehersé salbashon nobo, habriendo tur posibilidatnan nobo pa nos.

No santifiká famia.
Sin embargo santifiká nos den famia no mester hiba nos na e eror pa santifiká famia. Un kos ta e grupo humano, mayornan i yunan, i otro ta e institushon, suheto na kambio i influenshanan di tempu, ku ta provoká desgustu i por generá konflikto, si nos pone nos mes dilanti normanan na personanan, kòrtando libertat di yunan di Dios. Den e sentido aki e kambionan resien, ku tin biaha nos ta lamentá, por sirbi di okashon pa reforsá vínkulonan familiar, relashonnan entre esposonan, entre yunan i entre mayornan i yunan. Lo malu no ta redukshon di e tamaño, redukshon den kantidat di yunan, lo malu ta redukshon i disminushon di amor. Pasobra sin amor kombibensia ta resultá insoportabel. Divorsio i maltrato di yunan, kada biaha mas frekuente, manera maltrato di hende muhé, ta denunsia e otro redukshon aki, mas peligroso, di e virtutnan pa kombibensia, i ku ta kòrtamentu di amor, manera rèspèt mutuo, toleransia, komprenshon, yudansa mutuo, apoyo resíproko i disponibilidat.

Ora ta pretendé pa kombertí famia den e úniko mundu, e mundu ta resultá chikí i ta kaba den disgustu. E berdadero famia kristian ta semper un famia habrí. Den dje amor ta praktiká i ta alimentá su mes, pero e no ta sera su mes, sino ta habri pa otronan. E ora ei famia ta kumpli su funshon di propedéutiko na sosiedat i solidaridat. E ora ei famia ta oumentá amor, pero esaki no ta seka, pasobra e por ekstendé su mes te na otronan. Mesun kos ku famia ta un Iglesia den chikí ku mester introdusí nos den parokia i esaki den e diósesis, pa sinti nos iglesia katóliko y universal, asina tambe famia mester introdusí nos den asosiashonnan i komunidatnan lokal, pa nos sinti nos mes miembronan di un sosiedat i, riba tur kos, miembronan di e gran famia universal, e berdadero i definitivo famia di tur yunan di Dios.

Nos tin problema den famia? Nos por pèrdè kalmu? Kiko nos ta hasi pa resolvé nan? Kon e relashon di mayor-yu ta? Tin amor, komprenshon, rèspèt, toleransia, pasenshi....? Nos ta dialogá? Nos ta kombibí? Fe ta presente den nos hogar? Nos ta papia tambe di esaki? Nos ta preferá di keda ketu? Nos ta preshoná nos yunan? Kua testimonio nos ta duna? Nos ta pensa ku lo úniko importante ta mi famia? Nos ta interesá nos mes pa otronan? Nos ta hendenan servisial òf nos ta sera nos mes den kas? Kon un famia kristian por influensha otronan positivamente? Kua medionan nos konosé: parokia, asosiashonnan, movementunan apostóliko...?

Felis Pasku

Mare den e dianan di fiesta aki,
amistat sea bo mihó trahe,
bo sonrisa e mihó regalu, bo fe mihó destino,
i bo felisidat mi mihó deseo.
E mihó di tur regalunan di Pasku,
ta presensia di Hesus den kada un hogar uní den Su amor"